Kiedy za rogiem czai się Wielkanoc, ja nastawiam zakwas na żurek i z czeluści dysków „odkurzam” plik z musicalem Jesus Christ Superstar Andrew Lloyd Webbera z 1973 roku. To są dwie stałe niezmienne w moim życiu od lat. Ale, że lubię eksplorować nowe smaki, to postanowiłam sobie, że co roku w menu świątecznym pojawi się coś nowego, może coś z innych kręgów kulturowych, z pewnością coś, czego jeszcze nie próbowałam. Dwa lata temu były to Jajka faszerowane po polsku, w których zakochałam się od pierwszej łyżeczki. W tym roku jako deser wielkanocny postanowiłam przygotować swoja pierwszą Paschę (Paskhe), która okazała się kolejnym hitem i bez wątpienia wpisze się na stałe do mojego menu wielkanocnego.
A czym jest Pascha? Jest to sernik bez pieczenia, wypełniony bakaliami i symboliką wywodzący się z kultury prawosławnej i przygotowywany TYLKO raz do roku z okazji Wielkanocy prawosławnej. W tym deserze nie ma przypadków, każdy składnik ma ogromne znaczenie i tak np. mleko (twaróg) i jajka symbolizują odrodzenie, bakalie oznaczają bogactwo i dobrobyt, biało-kremowy kolor deseru nawiązuje do białych szat Chrystusa, zaś kształt ściętej piramidy ma symbolizować Grób Chrystusowy.
Są dwie szkoły przygotowywania Paschy – na zimno i na ciepło. Metoda na ciepło praktykowana jest najczęściej przez purystów i wygląda w ten sposób, że samemu przygotowuje się twaróg gotując mleko z żółtkami i kwaśną śmietaną. Druga metoda trochę łatwiejsza i przede wszystkim szybsza polega na ucieraniu gotowego już twarogu z pozostałymi składnikami. Kolejnym ważnym czynnikiem jest kształt deseru. W kulturze prawosławnej masę serową na paschę wylewa się do drewnianych form zwanych Pasocznicą (nie mylić z sepsą). Ścianki formy od środka dekorowane są wklęsłodrukiem przedstawiające prawosławny krzyż, oraz litery XB znaczące Христос Bоскрес, czyli Chrystus Zmartwychwstał. Oczywiście nieposiadanie pasocznicy nikogo nie dyskwalifikuje do jej przygotowania. W zamian możesz użyć czystej doniczki z dziurkami od spodu lub zwykłego durszlaka lub sitko. Czego nie użyjesz wyjdzie efektownie i nie będzie miało wpływu na smak. Pamiętaj jednak, żeby użyta przez Ciebie forma miała otwory, przez które maślanka będzie mogła swobodnie ociekać. Gotowa Pascha jest bogata w kalorie, smaki i efektownie prezentuje się na wielkanocnym stole.
Mam nadzieję, że tym wpisem rozbudziłam Twoją ciekawość i postanowisz w tym roku przygotować coś innego, coś nowego, np. Paschę z przepisu poniżej. Na koniec pozostaje mi życzyć Tobie wesołych i smacznych świąt spędzonych w gronie najbliższych Ci ludzi.
SKŁADNIKI
- 500 g tłustego twarogu
- 3 żółtka w rozmiarze (L)
- 100 g cukru
- szczypta soli
- 125 ml śmietanki kremówki
- 100 g masła prawdziwego w temp. pokojowej
- skórka otarta z 1 pomarańczy
- 1 łyżka pasty z wanilii lub esencji waniliowej
- 25 – 30 g dowolnych orzechów obranych (ja użyłam pistacji solonych)
- 40 g rodzynek
- 40 – 50 g suszonych moreli
- sok z połowy dużej pomarańczy
- 50 – 70 ml alkoholu, np. rumu
WSZYSTKIE SKŁADNIKI POWINNY BYĆ W TEMPERATURZE POKOJOWEJ!
Dodatki
- bakalie, orzechy, kandyzowana skórka pomarańczowa lub świeże kwiaty jadalne
Przyrządy
- garnek z grubym dnem oraz miska do kąpieli wodnej
- mikser ręczny
- sylikonowa spatula
- termometr cukierniczy
- maszynka do mielenia twarogu lub drobne sito
- miska do połączenia wszystkich składników
- gaza lub ściereczka muślinowa
- forma do paschy w kształcie piramidy zwana Pasocznicą lub czysta doniczka z otworami w dnie, ewentualnie durszlak, albo drobne sito
- talerzyk
- coś do obciążenia, np. słoik koncentratu pomidorowego lub dżemu
- miska do której będzie ściekała maślanka
- 2 małe miseczki do namoczenia rodzynek i moreli
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA
- Najpierw przygotuj bakalie. Do jednej miseczki wsyp rodzynki i zalej je rumem, zaś do drugiej włóż morele pokrojone na mniejsze kawałki i zalej je sokiem wyciśniętym z pomarańczy. Miseczki z bakaliami odstaw na bok. Orzechy posiekaj na mniejsze kawałki.
- Następnie przygotuj kąpiel wodną. Do garnka wlej tyle wody, żeby miska włożona do środka nie dotykała jej i na średnim ogniu doprowadź wodę do wrzenia. W międzyczasie do miski włóż żółtka, sól i cukier i za pomocą miksera ręcznego utrzyj wszystko na puszystą masę, a następnie dolej śmietanki i miksuj wszystko przez krótką chwilę. Następnie miskę z masą jajeczną wstaw do garnka, zmniejsz ogień do minimum i cały czas mieszając spatulą podgrzej masę do 80°C. Masa powinna zgęstnieć i finalnie przypominać dość zwarty budyń. Gotową masę odstaw na chwilę do przestygnięcia.
- Kiedy masa budyniowa będzie stygła, w tym czasie zmiel dwukrotnie twaróg w maszynce do mielenia, jeśli nie masz maszynki, to przetrzyj twaróg przez drobne sito. Do zmielonego twarogu dodaj masło i za pomocą miksera ręcznego zmiksuj wszystko dokładnie. Następnie dodaj skórkę z pomarańczy, przestudzoną masę jajeczną, pastę z wanilii i wszystko dokładnie wymieszaj spatulą. Na koniec dodaj odsączone bakalie i orzechy i jeszcze raz wymieszaj.
- Przygotuj foremkę do Paschy, jeśli takiej nie posiadasz użyj doniczki, durszlaka lub sitka. Podwójnie złożoną gazą wyściel środek wybranej formy i na to wylej masę serową, następnie przykryj paschę brzegami gazy i na wierzchu ułóż talerzyk a na nim postaw obciążenie. Formę umieść na miseczce lub talerzyku, żeby maślanka swobodnie ściekała z paschy. Tak przygotowaną formę z paschą wstaw do lodówki na całą noc.
- Następnego dnia rano zdejmij obciążenie, talerzyk z wierzchu i delikatnie przełóż paschę na talerz, na którym będziesz ją serwować.
- Gotową Paschę możesz przyozdobić bakaliami, orzechami lub kwiatami jadalnymi. Najlepiej smakuje schłodzona prosto z lodówki.
Христос Bоскрес! Wesołego Alleluja!
